გადამოწმებული ფაქტები ტყუილი

დეზინფორმაცია: ჩინეთმა საქართველოში 5 მილიარდი ჩადო

სოციალურ ქსელში Facebook-მომხმარებელი ავრცელებს ვიდეოს (დაარქივებული ბმული), რომელიც რადიო Georgian Times-ის გადაცემა „რეალური პოლიტიკიდან“ მონაკვეთს ასახავს. გადაცემაში სტუმარი ირაკლი გოგავა აჟღერებს მტკიცებას: „ჩინეთმა საქართველოში 5 მილიარდი ჩადო“. სინამდვილეში, საქართველოში ჩინური პირდაპირი ინვესტიციები 800 მლნ-ზე ნაკლებია.

ირაკლი გოგავა გადაცემაში „რეალური პოლიტიკა“ აცხადებს, რომ „ჩინეთს საქართველო აინტერესებს, როგორც ევროპასთან ვაჭრობის ჰაბი“ და მისი მტკიცებით, ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკამ „5 მილიარდი ჩადო უკვე საქართველოში“. გოგავა, სავარაუდოდ, ჩინეთიდან შემომავალ პირდაპირ ინვესტიციებზე საუბრობს, თუმცა, მტკიცება, რომ ჩინეთმა 5 მილიარდის ოდენობის ინვესტიციები ჩადო საქართველოში, არ დასტურდება.

1996-2024 წლებში საქართველოში სულ 29 მლრდ დოლარის პირდაპირი უცხოური ინვესტიცია განხორციელდა. 4.9 მლრდ-ით პირველ ადგილს ბრიტანეთი იკავებს, 3.5 მლრდ-ით მეორეზე ნიდერლანდებია და სამეულს 3 მლრდ-ით აზერბაიჯანი ასრულებს, რაც შეეხება ჩინეთს ის 774 მლნ დოლარიანი ინვესტიციით მეათე ადგილზე იმყოფება.

გრაფიკი 1: პირდაპირი უცხოური ინვესტიციები 1996-2024 წლებში (მლნ აშშ დოლარი)

წყარო: საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური

ჩინეთიდან პირველი ინვესტიცია 2002 წელს შემოვიდა. 2002-2010 წლებში ჩინეთიდან შემოსულმა ინვესტიციებმა ჯამურად მხოლოდ 34 მლნ დოლარს მიაღწია, რომლის ნახევარზე მეტიც 2003 წელზე მოდიოდა. 2011 წელიდან გარკვეული გააქტიურება იწყება. 2013 წელს ჩინეთიდან შემოსული ინვესტიციების მოცულობა 100 მლნ დოლარს, ხოლო 2014 წელს 200 მლნ დოლარს აჭარბებს. იმავე 2014 წელს ჩინეთის წილმა ინვესტიციებში 12%-ს მიაღწია, რითაც მან ნიდერლანდებისა და აზერბაიჯანის შემდეგ, მესამე ადგილი დაიკავა. ჩინეთიდან შემოსული ინვესტიციების 42% 2013-2014 წლებზე მოდის.

2008-2010 და 2020-2021 წლებში ჩინეთიდან ინვესტიციების გადინება დაფიქსირდა. 2025 წლის იანვარ-ივნისში წინა წლის ანალოგიურ პერიოდთან შედარებით, ჩინეთიდან ინვესტიციები სამჯერ გაიზარდა, თუმცა მხოლოდ 7.5 მლნ დოლარამდე.

გრაფიკი 2: პირდაპირი უცხოური ინვესტიციები ჩინეთიდან

წყარო: საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური

დღეს ჩინური ბიზნესი საქართველოში ძირითადად ჰუალინგ პლაზითა და ბაზისბანკით არის წარმოდგენილი. იმ შემთხვევაში თუ ბაზის ბანკმა ლიბერთი ბანკი შეიძინა (მოლაპარაკებების არსებობას ლიბერთი ბანკში ადასტურებენ), ბაზის ბანკი სიდიდით მესამე ბანკი გახდება. ბაზის ბანკს ბანკ რესპუბლიკას შეძენა 2016 წელსაც სურდა, თუმცა საბოლოოდ ის თიბისიმ შეიძინა. ჩინეთი ასევე მონაწილეობს სახელმწიფო ტენდერებში ძირითადად ავტობანის მშენებლობაში.

2014 წელს ანაკლიის პორტის მშენებლობის ტენდერში ჩინური კომპანიაც მონაწილეობდა, თუმცა არჩევანი ქართულ-ამერიკულ ჯგუფზე შეჩერდა. მოგვიანებით, მშენებლობა შეჩერდა, გამოცხადდა ახალი ტენდერი, სადაც 2024 წელს გამარჯვებულად მთავრობის გადაწყვეტილებით ჩინური CCCC დასახელდა, თუმცა გამარჯვებული CCCC-ს გამარჯვებულის სტატუსი ოფიციალურად არ მინიჭებია.

ჩინეთის წილი პირდაპირ უცხოურ ინვესტიციებში უმნიშვნელო არაა, მაგრამ ჯამურად მეათე ადგილი მას ლიდერის პოზიციას არ ანიჭებს. მნიშვნელოვანია ტენდენციაც, ბოლო 1.5 წელია, ჩინეთიდან ინვესტიციები შემცირებულია. თანხობრივად ჩინეთიდან სულ 774 მლნ დოლარის ინვესტიციაა შემოსული (2025 წლის იანვარ-ივნისის ჩათვლით 782 მლნ დოლარი), რაც დასახელებულ 5 მლრდ-ზე 6.5-ჯერ ნაკლებია.

საქართველოსა და ჩინეთის ეკონომიკური თანამშრომლობა უფრო ფართო საგარეო ვაჭრობაშია. 2018 წლიდან ორ ქვეყანას შორის თავისუფალი ვაჭრობის ხელშეკრულება მოქმედებს. 2020-2022 წლებში ჩინეთი #1 საექსპორტო პარტნიორს წარმოადგენდა, თუმცა შემდეგ სპილენძის მადნებზე მოთხოვნის კლებისა და შუა აზიაში რეექსპორტის ზრდის გამო ჩინეთი ხუთეულიდან ამოვარდა, იმპორტში კი მეოთხე ადგილს იკავებს. ზრდის მიუხედავად კვლავ დაბალია ჩინეთიდან შემოსული ტურისტების წილი და ჩინეთიდან ფულადი გზავნილებიც მიზერულ დონეზე ნარჩუნდება.

იხილეთ ყველა სტატია

1111111

საკონტაქტო ინფორმაცია

 info@geofact.ge